سن تکلیف عقب ماندگان ذهنی و ناشنواها

سۆال: 1- افراد عقب مانده ی ذهنی علی رغم سن های بالا از نظر درک و عقل، گاه در حد کودکان 12 ساله و یا پایین تر می باشند. آیا تکلیف شرعی از گردن آنها ساقط می شود یا خیر؟

2- کودکان ناشنوا به دلیل تأخیر در رشد اجتماعی (بواسطه ی کمبود گنجینه ی لغات) آیا دیرتر از افراد سالم به سن تکلیف می رسند یا خیر؟
امام خمینی(ره):
1- اگر عاقل نباشند تکلیف ندارند.
2- سن تکلیف آنان مثل سایرین است. (اگر بالغ هستند نماز بر آنها واجب است.)
(استفتائات، انتشارات اسلامی، 1380، پنجم، ج 1، ص 127، با استفاده از س 5 و ص 128، س 6)
آیة الله بهجت(ره) :
1- اگر مجنون نیستند تکلیف دارند و در موارد عجز معذورند با توجه به تفصیلهائی که در ابواب مختلف فقهی آمده.
2- سن تکلیف آنان هم مثل سایرین است. بلی در موارد عجز معذور هستند به بیانی که گذشت.
(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سۆالات)
آیة الله تبریزی(ره):
1- به مقداری که از عبادات و تکالیف شرعی تشخیص می دهد بنابر احتیاط باید عمل کند و در صورت عدم رشد محجور است و در اموال خود و معاملات حکم سفیه را دارد. والله العالم
2- جواب همان پاسخ قبلی است. والله العالم
(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سۆالات)
آیة الله خامنه ای(دام ظلّه):
1- اگر دیوانه نباشند پس از سن بلوغ حکم سایر مکلفین را دارند.
2ـ حکم مسأله از جواب سۆال قبل روشن شد.
(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سۆالات)
آیة الله سیستانی(دام ظلّه):
1ـ اگر دیوانه نباشند و درک داشته باشند مکلفند.
2ـ اگر درک کنند مکلفند.
(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سۆالات)
آیة الله شبیری زنجانی(دام ظلّه):
1ـ  اگر عرفاً به او دیوانه گفته نشود با تمکن تکلیف شرعی ساقط نیست ولی اگر مشقت شدید برای انجام عمل و یا وادار کردن ولی باشد بر هیچکدام تکلیفی نیست.
2ـ خیر.
(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سۆالات)
آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظلّه):
1ـ اگر عدم تشخیص در حدّ جنون است تکلیف ندارند. واله العالم
2ـ مجرّد ناشنوا بودن موجب تأخیر بلوغ نمیشود. واله العالم
(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سۆالات)
آیة الله فاضل لنکرانی(ره):
1ـ اگر عقل آنها می رسد و متوجه حلال و حرام و واجب می شوند حکم آنها مثل بقیه افراد است مگر اینکه به حدّ جنون برسند.
2ـ خیر، مگر اینکه حالت جنون یا نظیر آن، داشته باشند.
(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سۆالات)
آیة الله گلپایگانی(ره):
1ـ اگر عقب ماندگی در حد جنون نباشد تکلیف از آنها ساقط نیست. واله العالم
2ـ ناشنوا بودن دخالتی در بلوغ سنی ندارد. واله العالم
(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سۆالات)
آیة الله مکارم شیرازی(دام ظلّه):
1ـ در صورتی که به اندازه ی کافی شعور  تمیز داشته باشد که بتواند عبادات را انجام دهد مکلف به تکالیف شرعیه است.
2ـ مانند جواب سابق است.
(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سۆالات)
آیة الله نوری همدانی(دام ظلّه):
1ـ چنانچه اهل تمیز باشد، مکلف است و باید تکالیف شرعی خود را انجام دهد ولی در امور مالی لازم است با اذن ولی شرعی اقدام نماید. والسلام
2- خیر، مانند دیگران به سنّ تکلیف می رسند.
(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سۆالات)