آيا تعطيلات رسمي کشور كاهش پیدا مي‌کند؟!

اين روزها طرحي توسط نمايندگان تهيه شده كه به ظاهر هدف آن حذف روزهاي قرمز در تقويم رسمي كشور است اما اصل اين موضوع موافقت و مخالفت‌هاي را در پي داشته است.

ماجراي حذف تعطيلات رسمي كشور از آنجايي آغاز شد كه حدود یک سال پیش مرکز پژوهش‌هاي مجلس در آخرین ماه‌های فعالیت خود طرحی منتشر کرد که در آن پیشنهاد حذف ۹ روز از تعطیلات رسمی ایران به چشم می‌خورد.

مرکز پژوهش‌ها در پیش‌نویس طرح خود پیشنهاد کرده بود‌: تعطیلات رسمی قطعی در تقویم کشور عبارت باشند از ۴ روز نخست نوروز، روز ۱۳فروردین ماه، روز عید فطر، روز عید غدیر، روز عید قربان، روز نیمه شعبان، روز ۲۸ ماه صفر، روز ۲۱ ماه رمضان، روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی، روز ۲۲ بهمن، روز ۱۴ خرداد و روز اربعین حسینی.

این طرح البته یک تبصره جالب هم داشت: روز ولادت و شهادت امام رضا(علیه السلام) در استان خراسان رضوی و روز شهادت امام صادق(علیه السلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) در استان قم تعطیل رسمی باشد؛ در این ۴ روز در همه نقاط کشور ساعت کار یک ساعت دیرتر شروع ‌شود. روز ۲۹ اسفند نیز نیمه تعطیل و ساعت کاری تا ۱۲ ظهر باشد!

این طرح البته همان موقع با واکنش های متعددی از سوی مردم‌، کارشناسان و مراجع تقلید مواجه شد به ویژه درباره روزهایی مثل شهادت امام صادق(ع)، امام رضا(ع) و حضرت فاطمه(س) چرا که دسته‌های عزاداری به ویژه در این دو مناسبت اخير، چند سالی است که با دعوت و حضور بعضی مراجع تقلید در شهر و روستاها برپا می‌شود.

طرح مرکز پژوهش‌ها حدود یک سال و چند ماهی مسکوت بود تا اینکه روز گذشته، خبرهایی در مجلس پیچید مبنی بر اینکه طرح نمایندگان برای حذف ۹ روز از تعطیلات تقویم رسمی کشور در دستور کار نمایندگان مجلس قرار گرفته است؛ طرحی که بلافاصله با واکنش چندتن از نمایندگان مردم هم روبه رو شد.

رئيس كميسيون قضايي مجلس به عنوان یکی از مخالفان این طرح گفت: « طرحي با امضاي نمايندگان تهيه شده كه بر اساس آن بخشي از تعطيلات رسمي كشور حذف شود كه در آن تاسوعاي حسيني، ۲۹ اسفند و حتي شهادت امام رضا(ع) مطرح شده است البته اين طرح هنوز اعلام وصول نشده ولي بنده مخالف هستم چون تاسوعاي حسيني و برخي مناسبت‌ها براي تقويت فرهنگ و ترويج فرهنگ و دين موثر و لازم است. اگر كارمندان تنها نصف معادل كاري خود را كار كنند اين تعطيلات لطمه‌اي به كار نمي‌زند البته هنوز اين طرح خام است و در حال طرح موضوع است”.

مركز پژوهش‌هاي مجلس: تعطیلات پراکنده، بلای جان کشور

گزارش مرکز پژوهش های مجلس که سال گذشته منتشر شد، دربرگیرنده نکات جالبی بود. به اعتقاد مرکز پژوهش‌های مجلس، معضل اصلی تعطیلات در ایران، تعطیلات پراکنده در کشور است و تعطیلات رسمی هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم فراوانی بر اقتصاد کشور وارد نموده است.

به باور مرکز پژوهش‌های مجلس چالش تعطیلات ایران کم یا زیاد بودن آن نیست بلکه مشکل اصلی در نظر گرفتن تقویم قمری و شمسی در محاسبه تعطیلات است که اتفاقا همین موضوع پراکندگی تعطیلات در کشور را دامن زده است. این مرکز در مقابل کاهش ایام تعطیل به دولت و مجلس پیشنهاد می‌دهد که می‌توانند در صورت تلاقی هر کدام از این تعطیلات با تعطیلات رسمی، آنها را با تعطیلی بین ‌‌التعطیلی تجمیع کند.

در ادامه این گزارش آماده است، یکی از آثار اقتصادی وضعیت فعلی تعطیلات صرف ۲۰ درصد از دستمزد پرداختی در اقتصاد کشور بابت روزهای تعطیل است همچنین در این گزارش تاکید شده از آنجا که برای این اوقات فراغت برنامه‌ریزی خاصی صورت نمی‌گیرد و مردم در ایام تعطیل به حال خود رها می‌شوند، نمی‌توان به بهره‌وری ناشی از این تعطیلات امید چندانی بست.

اين در حالي است كه تعطیلات رسمی ایران 23 روز و به شرح زير است:

تعطیلات شمسی:
۴ روز اول فروردین عید نوروز
۱۲ فروردین روز جمهوری اسلامی
۱۳ فروردین روز طبیعت(سیزده به در)
۱۴ خرداد ارتحال امام خمینی(ره)
۱۵ خرداد سالروز قیام خونین مردم قم
۲۲بهمن سالروز پیروزی انقلاب اسلامی ۵۷
۲۹اسفند سالروز ملی شدن صنعت نفت

تعطیلات قمری:
۹ محرم تاسوعای حسینی (ع)
۱۰ محرم عاشورا ی حسینی(ع)
۲۰ صفر اربعین حسینی(ع)
۲۸ صفر رحلت پیامبر اسلام (ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع)
آخر صفر (۲۹ یا ۳۰) شهادت امام علی بن موسی الرضا(ع)
۱۷ ربیع الاول تولد پیامبر اسلام(ص) و امام جعفر صادق(ع)
۳ جمادی الثانی شهادت حضرت فاطمه الزهرا (س)
۱۳ رجب میلاد حضرت علی بن ابی طالب (ع)
۲۷ رجب مبعث رسول گرامی اسلام(ص)
۱۵ شعبان تولد امام زمان(عج)
۲۱ رمضان شهادت امام علی بن ابی طالب (ع)
۱ شوال عید فطر
۲ شوال عید فطر
۲۵ شوال شهادت امام جعفر صادق(ع)
۱۰ ذیحجه عید قربان
۱۸ ذیحجه عید غدیر

آیا تاسوعا روز کاری می‌شود؟

شاید اما قابل توجه‌ترین نکته طرح جدید نمایندگان مجلس، حذف تعطیلی روز تاسوعای حسینی(ع) باشد. روزی که در تمام این سال‌ها تعطیلی رسمی وسنتی مردم ایران بوده و برخی آئین‌های خاص عزاداری در ماه محرم، مختص به همین روز است.

علاوه بر این، داستان تعطیلی روزهای متعلق به امام رضا(ع) در تقویم نیز از جمله حکایت‌های جالب تعطیلی در ایران است. روزهایی که در سال‌های مختلف بارها دستخوش تغییر شده است. چرا که ابتدا تعطیلی روز تولد امام رضا(ع) در سال های گذشته، با روز شهادت آن حضرت جا به جا شد و تعطیلی شهادت، به جای تعطیلی ولادت در تقویم ثبت شد و حالا شهادت امام رضا(ع) نیز در طرح نمایندگان مجلس از روزهای تعطیل رسمی در کشور حذف خواهد شد.

ناگفته نماند به دنبال مطرح كردن مجدد طرح کاهش تعطیلات رسمی کشور توسط برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، حضرت آیت‌الله علوی گرگانی از مراجع تقلید در قم در پاسخ به استفتائي نظر خود را اينگونه‌ بيان كرده است:

“در روزهای مقدس تاسوعای حسینی و روز شهادت امام رضا(ع) که پاسداشت آنها لازم است و جزو تعظیم شعائر دینی محسوب می‌شود لازم است که حکومت اسلامی به آنها اهتمام ورزد و همانند سابق با تعطیلی آنها زمینه ابراز ارادت عموم مردم به آن ذوات مقدسه را فراهم آورند.

بسیار قبیح است در نظام جمهوری اسلامی که با نام ولایت فقیه یدک کشیده می‌شود روزهای 13 فروردین که جزو خرافات است و امثال آن تعطیل باشد باشد و روزهای عزای اهل بیت(ع) که افتخار نوکری آنها را داریم تعطیل نباشد و بهتر است نمایندگان محترم مجلس به امور مهم دیگر رسیدگی و تصمیم‌گیری نمایند.
لازم به ذکر ایت که در همین رابطه به سخنان مقام معظم رهبری ‏در جمع فرماندهان و مسؤولان سپاه پاسداران انقلاب اسلامى‏ در تاریخ ۱۳۷۶/۰۶/۲۶ در خصوص تعطیلی شهادت بانوی دو سرا، حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) که به عنوان اولین خاستگاه تعطیلی شهادت بانوی بزرگ اسلام می توان از آن نام برد، اشاره می شود: “طبق روایت، روز سه‌شنبه‌ى هفته‌ى آینده – سوم جمادى‌الثّانى – شهادت سیّده‌ى زنان عالم، فاطمه‌ى زهرا (سلام‌اللَّه‌ علیها) است.

من از ملت ایران درخواست مى‌کنم که در آن روز، مغازه‌ها و محل کسبشان را تعطیل کنند و به فاطمه‌ى زهرا (سلام‌اللَّه‌ علیها) احترام نمایند. به دستگاهها و ادارات دولتى و کارخانجاتى که کارهاى خاصى دارند، چیزى نمى‌گوییم؛ لیکن کسبه و دکاندارها و بازارها و خیابانها احترام کنند. ان‌شاءاللَّه روز سه‌شنبه را تعطیل کنید تا بتوانیم از برکات فاطمه‌ى زهرا (سلام‌اللَّه علیها) بهره‌مند بشویم.”

همچنين محمد‌رضا باهنر در اين زمينه به باشگاه خبرنگاران گفته است:”‌موضوع تعطیلات رسمی فعلا در حد یک طرح بوده و هیچگونه بحث جدی درباره آن صورت نگرفته است.

وی گفته است: باید توجه داشت تعطیلات کشور در سه حوزه تعطیلات مذهبی،‌ تعطیلات ملی و تعطیلات انقلابی است که هر کدام از حساسیت ویژه‌ای برخوردار هستند.

نایب رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تعطیلات مذهبی كشور قابل تجدیدنظر نیست، افزوده است: سایر تعطیلات رسمي كشور نیز به راحتی قابل تجدیدنظر نبوده و از حساسیت بالایی برخوردارند چرا که هر کدام از آنها دارای ارزش خاصی است.

نماینده تهران همچنين با بيان اينكه باید در این زمینه کار اساسی صورت بگیرد، گفته است: با اين وجود حذف تعطیلات غیرضروری مانند تعطیلی روزهای بین‌التعطیل و یا تعطیلات غیرمترقبه همچون تعطیلات آلودگی هوا و از این قبیل می‌تواند بهترین راهکار براي كاهش روزهاي تعطيل كشور باشد.

باهنر در پايان تاکید كرده: اگر قرار است نمایندگان طرحی در این زمینه ارائه کنند باید طرحی پخته و جامع باشد تا همه ابعاد در آن لحاظ شود.

در همين راستا شوراي عالي انقلاب فرهنگي در گزارشي آورده است: با احتساب نيمروز تعطيل پنج‌شنبه‌ها تعداد كل روزهاي تعطيل در ايران 103 روز خواهد بود كه بر اين اساس، ايران در مقايسه با كشورهاي جهان، به جز يك كشور، كمترين تعطيلات را در جهان دارد.

اين گزارش مي‌افزايد: در پي طرح مباحثي در خصوص ميزان و وضعيت تعطيلات در ايران و مناقشه دولت، مجلس و رسانه‌ها درباره كافي يا ناكافي بودن ميزان تعطيلات در كشور، شوراي عالي انقلاب فرهنگي پژوهش تطبيقي نسبتا جامعي در اين باره انجام داده و آن را در 3 فصل و 48 صفحه با عنوان بررسي وضعيت تعطيلات در ايران منتشر كرده است.

اين گزارش كه در 3 فصل تعاريف، اقسام و آثار تعطيلي، تعطيلات در ايران و جهان از منظر آمار و جمع‌بندي و نتيجه‌گيري تهيه شده به تغيير نگاه مسئولان، كارشناسان و آحاد جامعه از “نگاه تك بعدي و صرفا اقتصادي به تعطيلات” به “نگاه همه جانبه به تعطيلات” و از “زياد بودن تعطيلات به عنوان مساله‌اي جدي” به “پايين بودن بهره‌وري در ايام كاري تاكيد مي‌كند.

فصل اول اين پژوهش شامل 4 فصل تعريف، اقسام و انواع تعطيلات، الگوي معيار تعطيلي و ابعاد و آثار تعطيلات است. در فصل دوم نيز وضعيت انواع تعطيلات در ايران، بررسي و مقايسه ميانگين تعطيلات مناسبتي رسمي در ايران و ساير كشورها، تعطيلات آخر هفته در ايران و كشورهاي جهان، وضعيت همزماني تعطيلات رسمي و تعطيلات آخر هفته در ايران، وضعيت پراكندگي تعطيلات رسمي در طول سال، وضعيت انواع تعطيلات رسمي ايران از نظر توع مناسبت‌ها، مقايسه وضعيت تعطيلات در ايران و برخي كشورهاي جهان و وضعيت و پراكندگي تعطيلات در برخي كشورهاي جهان مورد مداقه قرار گرفته است.

در ادامه بد نيست نگاهي هم به آمار تعطيلات رسمي ايالات متحده آمريكا بيندازيم.

بر اين اساس اين تعطیلات اين كشور عبارت‌اند از:

ژانویه

اول ژانویه: نخستین روز سال نو

سومین دوشنبه ماه ژانویه: سالروز تولد مارتین لوتر کینگ رهبر جنبش حقوق مدنی

فوریه

۱۲ فوریه: سالروز تولد آبراهام لینکلن رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا

سومین دوشنبه ماه فوریه: سالروز تولد جرج واشنگتن رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا – روز رییس جمهوری

می

پنجم می: سینکو دو مایو

آخرین دوشنبه ماه مه: روز یادبود

جولای

۴ ژوییه: روز استقلال ایالات متحده آمریکا

سپتامبر

اولین دوشنبه ماه سپتامبر: روز کارگر

نوامبر

۱۱ نوامبر: روز یادبود سربازان بازنشسته

آخرین چهارشنبه نوامبر: روز شکرگزاری

هر دو سال یکبار اولین سه شنبه بعد از اولین دوشنبه ماه نوامبر برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا و یا انتخابات کنگره ایالات متحده آمریکا

دسامبر

۲۵ دسامبر: روز کریسمس

با اين تعاريف هيئت رئيسه مجلس در جلسه علني چهارشنبه (9 اسفندماه) طرح ساماندهي تعططلات رسمي كشور را به صورت طرح عادي اعلام وصول كرد تا اين طرح در طول يك سال گذشته يك گام به جلو رفته و از مركز پژوهش‌هاي مجلس به بهارستان منتقل شود.

بر اساس بررسي‌ و پيگيري باشگاه خبرنگاران درباره سرنوشت اين طرح، نماينده ملكان از ارجاع طرح “كاهش تعطيلات رسمي كشور” به كميسيون اجتتماعي خبر داد

اصلاح و بازنگري طرح “كاهش تعطيلات رسمي كشور” در كميسيون اجتماعي

“بهروز افخمي” نماينده ملکان در مجلس در گفتگو با خبرنگار پارلماني باشگاه خبرنگاران با اشاره به تشکیل کمیته‌ ویژه برای اصلاح طرح ساماندهی تعطیلات رسمی کشور، گفت: این طرح که از سوي تعدادي از نمايندگان مجلس مطرح شده است و برای اصلاح و بازنگری به کمیسیون اجتماعی ارجاع شده است.

وي در ادامه افزود: باتوجه به تعطيلات رسمي متعددي که در کشور به عناوين مختلف از جمله مناسبت‌هاي مذهبي و ديني وجود دارد اين طرح از سوي نمايندگان مطرح شد اما بايد با کارشناسی بیشتر و توجه به نقطه نظرات علما مورد بررسي قرار گيرد.

عضو کميسيون اجتماعي خانه ملت در پايان خاطر نشان کرد: اين طرح مستلزم بررسي دقيق و جامع است بنابراين بايد به نظرات مسئولان، علما و فرهنگیان را در اين مهم توجه کرد.

با اين حساب بايد منتظر بود و ديد كه سرانجام اين طرح نسبته جنجالي به كجا ختم خواهد شد؟